Leita ķ fréttum mbl.is

Sįtt um atvinnufrelsi er sįtt um byggšir

nn_1.jpg

Undirritašir einstaklingar fagna žeirri įkvöršun stjórnarflokkanna aš taka löggjöf um stjórn fiskveiša til heildstęšrar endurskošunar og vilja leggja sitt af mörkum til žess aš tekiš verši tillit til hagsmuna samfélaga ķ sjįvarbyggšum og til žess aš loksins takist aš fęra löggjöfina og starfsumhverfi atvinnugreinarinnar aš almennum og višurkenndum leikreglum ķ atvinnulķfi.

Atvinnufrelsiš, sem tryggt er ķ stjórnarskrįnni, veršur aš vera sį grundvöllur sem į er byggt. Atvinnfrelsi ķ sjįvarśtvegi er lķfakkeri sjįvaržorpanna allt ķ kringum landiš og žegar fyrir žaš er tekiš verša afleišingarnar eins og sjį mį ķ hnignandi byggš ķ öllum landsfjóršungum, fjötruš ķ böndum einokunar, įnaušar og aršrįns.


fjolskylda_1112102.gif

Tekiš er undir einlęgar vonir stjórnvalda um sįtt innan atvinnugreinarinnar og sįtt ķ žjóšfélaginu um sjįvarśtveg landsmanna og allar žęr tillögur sem viš gerum miša aš žvķ aš svo geti oršiš og viš bendum į aš žęr eru ķ fullu samręmi viš bošaša samningaleiš rķkisstjórnarinnar.


Fyrri tilraunir til žess aš betrumbęta ranglęti kvótakerfisins hafa allar mistekist af žeirri einföldu įstęšu aš ekki var hreyft viš ašalmeinsemdinni, sjįlfu śthlutunarkerfi veišiheimildanna. Ekki veršur lengur vikist undan žvķ aš fęra almannahagsmuni framar sérhagsmunum.

Tvęr skżrslur, sem unnar voru į sķšasta įri vegna endurskošunar laganna um stjórn fiskveiša draga fram meš skżrum hętti aš ķ meginatrišum hefur mistekist aš nį žeim markmišum sem sett voru.

nn_2.jpg

Sżnt er fram į ķ skżrslum Hagfręšistofnunar Hįskóla Ķslands og Rannsóknarstofnunar Hįskólans į Akureyri aš gildandi löggjöf stušlar aš óhagkvęmri sókn, gķfurlegri skuldasöfnun og śtflęši fjįrmagns til fįrra eigenda, samžjöppun veišiheimilda, kemur ķ veg fyrir hagręšingu og framfarir ķ śtgerš og aš stunduš er umfangsmikil višskipti meš veišiheimildir meš gķfurlegum hagnaši žar sem nżir menn ķ śtgerš eru žolendur skipulegs og kerfisbundins aršrįšs ķ žįgu žeirra sem įrlega fį veišiheimildir nįnast endurgjaldslaust en nżta einokunarašstöšu sķna til hins żtrasta.

 

fiskibatur_1-5_1112103.jpg

Engin framleišniauking varš ķ śtgerš frį 1991 til 2007 žrįtt fyrir verulega samžjöppun veišiheimilda en hśn į sama tķma varš 74% į sama tķma ķ fiskvinnslunni, atvinnugrein sem er utan kvótakerfisins og bżr viš atvinnufrelsi og samkeppni.

 

Stašreyndin er sś aš framsališ gerir mönnum kleift aš halda įrum saman einkaleyfi til veiša įn žess aš nżta žaš sjįlfir en lįta žess ķ staš ašra veiša fiskinn gegn himinhįum skatti. Žetta fyrirkomulag meš framsalinu hefur undir yfirvarpi hagręšingar endurvakiš śtdauša stéttaskiptingu ķ ķslensku žjóšfélagi.

 

Stęrsta įhyggjuefniš hlżtur žó aš vera aš algerlega hefur mistekist aš byggja upp žorskstofninn og įstand stofnsins hefur į undanförnum įrum fremur versnaš en hitt. Įstęša er til žess aš draga śr stjórn meš aflamarki og auka žess ķ staš fjölbreytni ķ stjórnun t.d. meš veišarfęrastżringu, frišun svęša og dreifinu įlags į mišunum. Aš lokum žarf aš draga śr mengun og orkusóun viš veišarnar.


nn_3.jpg

Fiskveišar og fiskvinnsla - framtķšarsżn

Löggjöf um atvinnugreinina grundvallist į įkvęšum stjórnarskrįrinnar um atvinnufrelsi og verši śtfęrš samkvęmt reglum um samkeppni sem almennt gilda ķ atvinnurekstri. Reglur verši almennar og gilda um sérhvern śtgeršarflokk og allar vinnsluašferšir. Jafnręši verši milli ašila ķ sjįvarśtvegi varšandi ašgang aš fiski og veišiheimildum.

 

Žjóšareign aušlindarinnar verši bundiš ķ stjórnarskrį og stašfest meš almennum ašgangi aš mišunum sem verši įkvaršašur meš lögum.


Hópurinn leggur til aš žjóšareignin verši stašfest meš almennum ašgangi aš fiskimišunum į žann hįtt aš hverjum manni verši heimilt aš róa 5 daga ķ viku hverri allt įriš ( 8 mįnuši įrsins) meš handfęri įn žess aš afla sér sérstakra veišiheimilda. Eigi verši fleiri en tveir menn į bįt meš allt aš fjórum rśllum og hver róšur mį ekki standa lengur en xx klst.

 

nn_4.jpg

Greitt verši aušlindagjald af hverjum veiddum fiski til hins opinbera sem skiptist aš jöfnu milli landssvęša/sveitarfélaga og rķkisins. Aušlindagjald verši įkvešiš hlutfall af markašsverši fisksins og greišist viš sölu hans.

 

Greitt verši mengunargjald sambęrilegt viš žaš sem žegar er komiš į ķ stórišju og flugsamgöngum, sem endurspegli kostnaš vegna mengunarinnar sem af veišunum hlżst. Gjaldinu verši ętlaš aš stušla aš veišum meš sem minnstri mengun og hafa įhrif į val veišarfęra og skipa til žess aš svo verši. Mengunargjaldiš reiknast einkum śt frį olķunotkun og śtblįstursmengun tekur miš af heimsmarkašsverši į CO2.

 

Fiskimišunum umhverfis landiš verši skipt ķ fjögur veišisvęši. Hlutur hvers svęšis ķ hverri fiskitegund af leyfšum heildarafla verši skv. veiši sķšustu 20 įra. Hafrannsóknarstofnun getur lagt til aš breyta veišiįlagi į tilgreindum mišum. Sérstakur markašur starfar į hverju svęši sem rįšstafar veišiheimildum skv. žeim reglum sem įkvešnar verša.

 

Veišiheimildir utan 200 mķlna falla ekki undir ofangreind fjögur svęši og verši sérstakt svęši, svo og veišiheimildir ķ djśpsjįvar- og uppsjįvartegundum, innan sem utan 200 mķlna, sem samanlagt mynda fimmta veišisvęšiš. Vinnslu- og frystiskip hafa ašeins rétt til veiša į fimmta veišisvęši.

 

nn_5.jpg

Śtgefnar veišiheimildir veita ašeins rétt til veiša į tilgreindu veišisvęši. Sérstakur markašur starfar į hverju svęši sem rįšstafar veišiheimildum skv. reglum sem įkvešnar verša. Naušsynlegt er aš veišiheimildir verši ķ boši sem oftast, t.d. vikulega og leigutķminn verši breytilegur en žó aldrei lengri en 10 įr.

 

Rķkiš annast śtleigu veišiheimilda į markaši. Į hverju įri verši įkvešiš hlutfall veišiheimilda ķ boši į hverju veišisvęši. Višhaft verši uppbošsmarkašsfyrirkomulag og gjaldiš fyrir veišiheimildirnar nefnist veišiheimildagjald. Sérhver getur keppt um veišiheimildir hvar sem er, en įfram gilda takmörk gegn samžjöppun svo sem um hįmark heimilda ķ höndum skyldra ašila. Tekjur af veišiheimildagjaldi skiptast jafnt milli svęšis og rķkis.

 

Beint framsal veišiheimilda verši óheimilt.

 

Skilgreind verši strandhelgi umhverfis landiš ( 12 – 25 mķlur) og skylt veršur aš landa fiski veiddum innan hennar į viškomandi veišisvęši. Žęr veišar verši undanžegnar mengunargjaldi.

 

hamingjusamt_folk_2_1112100.jpg

Jafnręši verši milli ašila ķ atvinnugreininni varšandi ašgang aš veišiheimildum og fiski.

 

Veišar og vinnsla verši algerlega ašskilin og óheimilt aš nišurgreiša kostnaš eša meš öšrum hętti aš skekkja samkeppnisstöšu vinnslufyrirtękja meš millfęrslu frį śtgerš til fiskvinnslu. Óheimilt verši einnig aš selja fisk til vinnslu ķ beinni sölu į lęgra verši en er į fiskmarkaši. Sérreglur vinnsluskipa verši felldar nišur. Vinnsluskip komi meš allan afla aš landi.

 

Skylt veršur aš selja fisk innanlands. Erlendir ašilar hafi einungis heimild til žess aš kaupa fisk į markaši.

 

Aušlindagjaldi verši m.a. rįšstafaš til žess aš greiša skuldir sem rķkiš hefur yfirtekiš vegna kerfisbreytingarinnar. Ķbśar į hverju svęši taka įkvöršun um rįšstöfun į sķnum hluta aušlindagjaldsins.

 

thorskur_2.jpg

Ašlögun nśverandi kerfis aš nżju fyrirkomulagi

Nś žegar verši fjóršungur veišiheimilda til reišu eftir nżju kerfi og allar eftir 10 įr.

 

Handhafi kvóta eigi tvo kosti:

  1. Semji um aš halda kvótanum allt aš 10 įrum, en sęti žó skeršingum sem eru naušsynlegar til žess aš nį fram markmišinu aš ofan. Sannanleg fjįrfesting ķ aflaheimildum sķšastlišin 15 įr milli óskyldra ašila verši metin śt frį kaupverši og forsendum hennar um nżtingartķma. Litiš verši til žess aš kaupverš sé ķ ešlilegu samhengi viš fiskverš og aš ekki haft žurft lengri tķma en 15 įr til žess aš greiša fjįrfestinguna. Śtgeršarmanni verši bętt žaš sem vantar upp į aš forsendur kaupanna standist vegna kerfisbreytingarinnar nś meš lengri umsömdum nżtingartķma eša umsamdri fjįrhęš.
     
  2. Semji um aš rķkiš yfirtaki allar veišiheimildarnar strax meš sömu skilmįlum og ķ a.

 

Kristinn H. Gunnarsson, Bolungavķk
Ólafur Halldórsson, Ķsafirši
Elķn Björg Ragnarsdóttir, Reykjavķk
Gķsli Halldórsson, Ķsafirši
Lżšur Įrnason, Hafnarfirši
Siguršur J. Hreinsson, Ķsafirši
Magnśs Reynir Gušmundsson, Ķsafirši

Fengiš aš lįni į betrakerfi.is


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Ašalsteinn Agnarsson

Frįbęrt fólk, viš veršum aš fį nżja hugsun viš fiskveišarnar,

en žaš kemur ekki af sjįlfu sér, einhverjir verša aš

rugga bįtnum.

Ašalsteinn Agnarsson, 28.9.2011 kl. 21:14

2 Smįmynd: Įrni Gunnarsson

ŽETTA ER VEL ŽESS VIRŠI AŠ SKOŠA !

Įrni Gunnarsson, 30.9.2011 kl. 20:13

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband