Fall Nýfundnalands - víti til varnaðar

Nágranni okkar í vestri nefnist Nýfundnaland. Það land er nú fylki í sambandslýðveldinu Kanada. Landið var ensk og síðar bresk nýlenda frá 1583 til 1907, þegar það varð sjálfstætt lýðræðisríki innan breska samveldisins.

Á árunum eftir 1920 gáfu stjórnmálamenn landsins sig á vald ,,umræðustjórnmálum“ þess tíma.  Stöðug upphlaup og hneyksli skóku þjóðfélagið. Forsætisráðherrann sætti ásökunum um spillingu og þurfti að segja af sér 1923. Hann komst þó aftur til valda 1928 af því að arftakinn varð með eindæmum óvinsæll. Fljótlega rökkvaði, Kreppan mikla fór í hönd.  

Atvinnulífið var fábreytt, einkum fiskveiðar og -vinnsla, auk pappírs- og jarðefnavinnslu. Umræðustjórnmál kyntu undir sundurlyndi og óánægju. Stóryrði og upphrópanir ollu því að almenningur missti trúna á framtíðina, landstjórnina og sjálfstæði landsins árið 1934.  

Sjálfum sér sundurþykkir stjórnmálamenn gáfust upp á að mynda starfhæfa ríkisstjórn og sneru sér til bresku krúnunnar með ósk um skipun landstjóra á ný. Sá skipaði síðan ríkisstjórn og hélst sú skipan allt til ársins 1949.  

Síðan hefur landið verið jaðarsvæði í Kanada. Ríkisstjórnin í Ottawa vill ekki skipta sér af hagþróun einstakra svæða. Ungt fólk frá Nýfundnalandi leitar því atvinnu í blómlegri byggðum. Það vill samt eiga sumardvöl í lítt snortinni náttúru heimahaganna.

Heimild; mbl.is, dags 31.07.2008; höfundur Ragnar Önundarson. 

 

 

Exista tapar 4,2 milljörðum króna